Nowy, znacznie ostrzejszy taryfikator mandatów, sprawił, że wielu kierowców zdjęło nogę z gazu. Wciąż zdarzają się jednak tacy, którym zdarza się „zapomnieć” o limitach prędkości na polskich drogach. Blisko 25% wypadków drogowych spowodowane jest nadmierną prędkością. Jak wiadomo, przepisy lubią się zmieniać, zaś kierowcy często traktują te podstawowe z przymrużeniem oka, zakładając, że będą o nich dożywotnio pamiętać. Każdy aktywny kierowca powinien być na bieżąco z aktualnymi przepisami. Przypominamy, jakie obowiązują obecnie dopuszczalne prędkości w Polsce, w zależności od rodzaju dróg, pojazdów, itd.
Dopuszczalne prędkości w Polsce – samochody o DMC do 3,5 t
Przepisy dotyczące dopuszczalnych prędkości na polskich drogach są zawarte w art. 20. i 21. Dziennika Ustaw – Prawo o ruchu drogowym. Dopuszczalne prędkości w Polsce zależą nie tylko od typu drogi, lecz także od rodzaju pojazdu. Dla samochodów osobowych, motocykli i samochodów ciężarowych o masie całkowitej do 3,5 t są to:
- autostrady – do 140 km/h,
- drogi ekspresowe dwujezdniowe – do 120 km/h,
- na drogach ekspresowych jednojezdniowych – do 100 km/h,
- drogi dwujezdniowe o co najmniej dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu – do 100 km/h,
- na pozostałych drogach – do 90 km/h,
- drogi w terenie zabudowanym – do 50 km/h,
- na drogach w strefie zamieszkania – do 20 km/h.
W przypadku grup pojazdów, autobusów i samochodów ciężarowych o DMC powyżej 3,5 tony dopuszczalne prędkości prezentują się następująco:
- na autostradach, drogach ekspresowych i drogach dwujezdniowych o co najmniej dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu –do 80 km/h,
- na pozostałych drogach – do 70 km/h.
Warto też dodać, że niektóre drogi w terenie zabudowanym i w strefie zamieszkania opatrzono znakiem zakazu wjazdu dla pojazdów przekraczających określoną masę całkowitą.
Co odwołuje ograniczenie prędkości?
W myśl ogólnych zasad ograniczenie prędkości jest odwoływane przez inny znak ograniczenia prędkości, znak „koniec zakazów”, koniec lub początek obszaru zabudowanego, koniec lub początek strefy zamieszkania, skrzyżowanie. Wiele ograniczeń prędkości obowiązuje do najbliższego skrzyżowania. Należy jednak pamiętać o jednym fakcie. Otóż Przepisy o ruchu drogowym wyróżniają zarówno skrzyżowanie, jak i połączenie dróg (np. „skrzyżowanie” z drogą wewnętrzną, gruntową, utwardzoną o długości do 20 m, itd.), które nie odwołuje obowiązującego ograniczenia prędkości. Z kolei znak „strefa ograniczonej prędkości” obowiązuje aż do jego odwołania. To samo dotyczy strefy zamieszkania, która z góry wprowadza ograniczenie do 20 km/h.
Nie wszystkie aspekty związane z ograniczeniami prędkości są przejrzyste. Jednym z przykładów są początki autostrad lub dróg ekspresowych z ograniczeniami prędkości. Nie odwołuje ich tablica informująca o wjechaniu na autostradę lub drogę ekspresową. Dlatego dane ograniczenie obowiązuje do najbliższego skrzyżowania bądź odwołania ograniczenia znakiem. Podobne sytuacje dotyczą zjazdów z dróg ekspresowych i autostrad, a także progów zwalniających poprzedzonych ograniczeniem prędkości. Tak samo jest w przypadku, gdy przy znaku z nazwą miejscowości znajduje się ograniczenie prędkości np. do 40 km/h. Wówczas obowiązuje ono aż do znaku kończącego daną miejscowość (nie utożsamiać z obszarem zabudowanym).
Dopuszczalne prędkości w Polsce – zdarzają się wyjątki
Dodatkowe ograniczenia prędkości obowiązują także przy holowaniu. W obszarze zabudowanym zespół złożony z samochodu holującego i holowanego nie może przekraczać 30 km/h, a poza obszarem zabudowanym może jechać najwyżej 60 km/h. Specjalne limity prędkości obowiązują też dla jednośladów. Jeżeli są one zarejestrowane jako motorower, mogą rozpędzać się najwyżej do 45 km/h. Jeżeli jadą szybciej, np. z powodu usuniętego ogranicznika prędkości lub tuningu silnika, kierujący może otrzymać nie tylko mandat za przekroczenie dozwolonej dla danego typu pojazdu prędkości – zatrzymany może zostać również dowód rejestracyjny, gdyż wówczas pojazd podchodzi pod motocykl. Z kolei przypadku przewożenia motocyklem lub motorowerem dziecka do 7 lat, pojazd nie może jechać więcej niż 40 km/h/
Jeżeli samochód ciężarowy spełnia określone warunki techniczne, dopuszcza się przewożenie osób poza kabiną kierowcy. Pasażerowie muszą mieć do dyspozycji miejsca siedzące, nie mogą znajdować się między ładunkiem a kabiną, a pojazd nie może przekraczać 50 km/h.
Czym jest prędkość zalecana?
Kierowca jest zobligowany do zachowania prędkości bezpiecznej i zapewniającej panowanie nad pojazdem. Będzie ona jednak zupełnie inna dla obciążonej ciężarówki czy wysłużonego auta z poprzedniej epoki niż dla sportowego samochodu z szerokimi oponami i nisko położonym środkiem ciężkości. Stąd w wielu krajach Europy można spotkać znaki zalecające prędkość na danym odcinku drogi. Mają one formę kwadratowych, niebieskich tablic z białą liczbą – kierowca może, choć nie musi się do niej dostosować
Warto stosować się do ograniczeń prędkości, gdyż kwoty mandatów od 1 stycznia 2022 roku znacząco wzrosły (nawet 5-krotnie). Kwoty te wyglądają następująco:
- do 10 km/h – 50 zł;
- 11-15 km/h – 100 zł;
- 16-20 km/h – 200 zł;
- 21-25 km/h – 300 zł;
- 26-30 km/h – 400 zł;
- 31-40 km/h – 800 zł;
- 41-50 km/h – 1000 zł;
- 51-60 km/h – 1500 zł;
- 61-70 km/h – 2000 zł;
- ponad 70 km/h – 2500 zł.