Nürburgring – okrążenie po krótszej wersji toru
Okrążenie na GP Strecke toru Nürburgring ropoczynamy na dość krótkiej prostej startowej. Po zjeździe z górki mamy mocne dohamowanie do prawego nawrotu po którym mamy sekcję nazwaną Mercedes Arena. Ta część obiektu to dwa lewe, techniczne zakręty i jeden prawy dość nagle pojawiający się po łuku z numerem 3. Znowu następuje miejsce do manewrów wyprzedzania, gdyż prosta do Valvoline swoją długością pomaga w zyskiwaniu pozycji.
Oto dalsza części pokonywania okrążenia. Po prawym zakręcie Ford, łukowaty odcinek prowadzi do najwolniejszej części toru Nürburgring – nawrót o nazwie znowu związanej z motoryzacją. To w tym miejscu odbyły się pod koniec lat 80. zawody Race of Champions. Dobre wyjście procentuje później, bo po szybkiej szykanie dojeżdżamy do pozornie dużo wolniejszej sekcji. Znów musimy nabrać jak największej prędkości gdyż dwa kawałki prostej dzieli w połowie prawy zakręt. Zwykle nie odpuszcza się tu gazu nawet na chwilę. Po szykanie NGK i prawym nawrocie kończymy okrążenie po wersji GP Strecke toru Nürburgring.
Nürburgring i narodziny legendy wśród torów
Przede wszystkim Nürburgring ma swoją historię i tradycję, która splata się z historią samych sportów motorowych. „Zielone piekło”, jak to pamiętnie opisał Jackie Stewart, od 1927 roku ekscytuje i przeraża kierowców w równym stopniu. Powstał on podobnie jak wiele wystawnych miejsc, które wybudowano w epoce nowożytnej przez bogate w ropę państwa. Chciały one poprawić międzynarodowy status swojego kraju, Nürburgring zawdzięcza swoje istnienie manewrom politycznym.
Kiedy w 1907 roku Felice Nazzaro wygrał dla Fiata w Taunus, niedaleko Frankfurtu, niemiecka duma została poważnie dotknięta. Zażądano wyjaśnienia nieoczekiwanego wyniku to powiedziano mu, że porażka była spowodowana tym, iż niemieccy producenci nie mieli odpowiedniego toru do ścigania się swoimi pojazdami. Wkrótce otrzymano zgodę cesarstwa na stworzenie takiego obiektu i zaczęto rozrysowywać plan toru w regionie otaczającym miasto Adenau w pobliżu pasma Eifel. Projekt nabierał rozpędu, I wojna światowa spowodowała, że wyścigi zeszły na drugi plan.
Niemcy były zrujnowanym narodem po 1918 roku, z bezwartościową walutą, masowym bezrobociem i trudnościami w prawie każdej rodzinie. Jednak to właśnie na tym tle ożyły plany dotyczące toru. Chociaż wstępne posunięcia w 1920 r. upadły z powodu braku funduszy, zwolennicy projektu wytrwali. Przekonani byli, że może on naprzeciw oczekiwaniom odradzającego się niemieckiemu przemysłu motoryzacyjnego. W szczególności jeden człowiek jest ojcem toru Nürburgring. To Dr Otto Creutz był przewodniczącym ADAC (Allgemeiner Deutscher Automobile Club) i pasjonatem tego projektu. Osiągnął porozumienie z burmistrzem Kolonii (i przyszłym kanclerzem) Konradem Adenauerem, aby projekt był kontynuowany jako sposób na złagodzenie chronicznego bezrobocia w regionie.
Charakterystyka toru Nürburgring
Pierwszy kamień położono 27 września 1925 r. Przez następne dwa lata około 2500 robotników pracowało przy budowie obiektu. Podstawowy układ został ustalony przez Hansa Weidenbrücka, wykorzystując pofałdowane zbocza i płaskowyże wokół zamku Nürburg. Zbudowano ogromny tor, który był prawdziwym sprawdzianem zarówno dla człowieka, jak i maszyny. Zaprojektowano tak, aby był całkowicie oddzielony od publicznej sieci drogowej.
Mimo to zawierał obiekt pewną część normalnego charakteru ulic, zwiększając jego przydatność do testowania samochodów. Po części poruszano się po istniejących drogach i szlakach, szczególnie na obszarze od Hatzenbach do Adenauer Forst i na znacznej części Südschleife, podczas gdy inne odcinki były całkowicie nowe, zwłaszcza od Breidscheid do Hedwigshöhe.
Fot. Nürburgring / Eifelrennen w 1935 roku
Były dwie główne nitki. Północna pętla (Nordschleife w lokalnym języku) o długości prawie 23km i krótsza południowa pętla, Südschleife o długości ponad 7,7km. Tam gdzie przecinały się one na wspólnej prostej startowej powstał krótki tor popularnie zwany Betonschleife („Pętla Betonowa”). Choć oficjalnie nazwano go Start-und-Ziel-Schleife. Obie pętle: północną i południową można było połączyć w nitkę o długości ponad 28km. Jednak rzadko była ona w użyciu do wyścigów poza sezonem 1931. Powstał jako dodatek stromy tor testowy Steilstrecke, który wykorzystywał strome wzniesienie między Klostertal i Hohe Acht i charakteryzował się nachyleniem do 27%.
Nowy tor budowano w czterech etapach. Każdy przez innego wykonawcę, przy czym Nordschleife ukończono jako pierwszą w 1926 r. Nitki Südschleife i Steilstrecke zostały ukończone rok później. Innowacjami były: duży garażowany obszar padokowy, połączony z boksami przez tunel, trybuna na 10tys. miejsc siedzących, hotel, restauracja i wieża kontrolna. Seria połączeń telekomunikacyjnych umożliwiła komunikację wokół gigantycznej północnej pętli za pośrednictwem budek telefonicznych.
Całkowite koszty budowy wyniosły 15 milionów marek, w tym 6 milionów marek dostarczonych przez rząd i znaczne środki finansowe z Kolonii. Zorganizowano konkurs, aby nazwać nowy tor, a zwycięski projekt zasugerował emerytowany urzędnik rządowy z Bad Godesberg.
Pierwsze wyścigi na Nürburgring
Nordschleife ujrzała wyścigi w czerwcu 1927 r., a pierwszy wyścig dla motocykli odbył się 18 dnia miesiąca. Wygrał Tony Ulmen na Velocette. Następnego dnia Rudolf Caracciola wszedł do księgi rekordów jako pierwszy zwycięzca (startujący autem), triumfował on w Mercedesie S. Na Grand Prix zjechali się wszyscy 17 lipca. Wygrał ponownie w innym pojeździe: Mercedesie S by Otto Merz. Następnie The Ring stał się jednym z najtrudniejszych obiektów kalendarzu.
Jedna z charakterystycznych cech Nordschleife została dosłownie osadzona w kamieniu (dobrze, w betonie) w sezonie 1933. Na Karrousel Rudolf Carraciola ćwiczył zahaczanie swojego wewnętrznego koła w rowie – zyskiwał przy tym aż dwie sekundy na okrążenie. Po kilku latach, gdy inni konkurenci zaczęli kopiować tę innowację, miejsce to ostatecznie zabetonowano i narodził się legendarny zakręt.
fot. Daimler / Bernd Rosemeyer podczas wyścigu na Nürburgring
Nürburgring i lata powojenne
Nieuniknioną przerwą w działalności toru była II wojna światowa. Obiekt gościł ewakuowanych ludzi z bombardowanych miast, a później służył jako szpital wojskowy. Pozostałe części Nürburgringu zamieniono na pola uprawne i pastwiska – bydło trzymano nawet w niższych pomieszczeniach budynków. W ostatnich miesiącach wojny tor został poważnie uszkodzony przez czołgi nacierających aliantów, a trybuna hotelowa i budynki administracyjne zniszczono.
Kiedy nastał pokój rozpoczął się proces odbudowy i ponownego otwarcia. Südschleife otworzyła się ponownie jako pierwsza, a było to w sierpniu 1947 r. Odbył się wtedy motocyklowy wyścig o Puchar Eifel i przyciągnął tłumy. Organizatorzy wyścigu przyjęli nowatorskie podejście, zaoferowali każdemu posiadaczowi biletu posiłek złożony z dwóch kiełbasek, sałatki ziemniaczanej, chleba i pół litra wina. Nic dziwnego, że to zadziałało i ludzie przybywali.
Rok później rozpoczęto prace naprawcze na Nordschleife, a rywalizację wznowiono w maju 1949 r. Wkrótce powróciły wszelkiego rodzaju serie wyścigowe. Rywalizowali zawodnicy od samochodów sportowych po jednomiejscowe. Formuła 2 przybyła w 1950 roku, a następnie Formuła 1 w 1951 r. Nürburgring powrócił jako miejsce godne uwagi na arenie międzynarodowej. Wieżę z wynikami Dunlop wzniesiono w 1954 r. i była pierwsza tego typu elektroniczna tablica na świecie. W kolejnych latach miała miejsce wymiana nawierzchni. Mimo to tor zachował wąskie żywopłoty i zadrzewione narożniki, obawy o bezpieczeństwo rosły.
Na przestrzeni lat kilku kierowców straciło życie; Čeněk Junek jest powszechnie uważany za pierwszą ofiarę z 1928 roku, ale Onofre Marimón, Peter Collins, hrabia Carel Godin de Beaufort i Gerhard Mitter również zginęli podczas wyścigów na Nordschliefe. Pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku w odpowiedzi na rosnące obawy dotyczące bezpieczeństwa zaczęto wprowadzać pierwsze znaczące zmiany. Nadal obawy pozostały, a bojkot toru przez kierowców Formuły 1 w 1970 roku spowodował przeniesienie GP Niemiec do Hockenheim. W celu odzyskania wyścigu F1 Nürburgring musiał dokonać znaczących zmian.
Lata 70-te i wypadek Laudy i zapowiedź zmian
W lutym 1971 r. przyjechały buldożery i rozpoczęły się serie modernizacji. Zainstalowano bariery i szersze pobocza z trawy na większej części toru. „Hopki” w Kesselchen i Brünnchen zostały usunięte, wiele drzew zostało ściętych, aby zapewnić lepszą widoczność w kluczowych punktach. Dla tradycjonalistów oznaczało to fundamentalne zepsucie obiektu. Popatrzmy jednak ze współczesnej perspektywy: Nürburgring nadal był najtrudniejszym torem na świecie i niektórzy mogliby powiedzieć, że pozostał najbardziej niebezpiecznym w kalendarzu Formuły 1.
Owa seria powróciła w 1971 roku, Jackie Stewart triumfował dla Tyrrella. O ironio, człowiek najgłośniej prowadzący kampanię przeciwko oczywistym niebezpieczeństwach na torach takich jak Nürburgring w latach 60-tych, odniósł tu taki sukces. Jego zwycięstwo tamże w deszczowym wyścigu w 1968 roku to jeden spośród najlepszych, jakie kiedykolwiek widziano na Nordschleife.
Dalsze zmiany nastąpiły zimą 1972/73, kiedy rozpoczęto budowę nowych mostów w Hatzenbach i Breidscheid. Podobne modyfikacje dotyczyły wiaduktu nad Poststrasse. W innym miejscu utworzono nowy wjazd do Südschleife, aby pomieścić szersze wejście do Südkehre. Umożliwiło to instalację nowych barier i poboczy. Pomimo modernizacji nadal istniały zagrożenia, potęgowane trudnościami w zapewnieniu skutecznego rozstawienia i opieki medycznej.
Wypadek Nikiego Laudy w 1976 roku przeważył o przyszłości obiektu. Odejście F1 było tylko kwestią czasu, zanim inni również dojdą do tego samego wniosku. Formuła 2 jeździła dalej, choć nie bez dramatu. Manfred Winkelhock zniszczył swój bolid, wykonując salto w tył na Flugplatz. Co ciekawe, wyszedł z tego bez szwanku.
Samochody sportowe również jechały dalej, chociaż tragedia wydarzyła się podczas Nürburgring 1000km w 1981 r. Herbert Müller zginął, gdy stracił kontrolę nad autem. Było jasne, że konieczna jest poważna zmiana i trzeba będzie zbudować nowocześniejszy, krótszy i zasadniczo bezpieczniejszy tor, aby zagwarantować przyszłość obiektu.
Nowy początek Nürburgringu
Do 1982 roku wykonano projekt wykorzystujący istniejącą prostą startową, ale nic więcej. Plany zakładały ultranowoczesny obiekt z szerokimi poboczami i paddock bezpośrednio za garażami. Nowy tor miał znajdować się tylko w niewielkiej części Südschleife, a pozostałą oryginalną nitkę przywrócono do użytku publicznego, jako autostrady lub drogi leśne.
Na szczęście nowy Nürburgring nadal łączyłby się z Nordschleife, która to nitka byłaby zachowana do okazjonalnego użytku w wyścigach. Ostatnim wyścigiem na starej północnej pętli była runda Veedol Endurance Cup w październiku 1982 r. Po niej nastąpił ostatni wyścig na Betonschleife. W listopadzie buldożery wkroczyły niszcząc część toru, aby umożliwić Nordschliefe niezależne funkcjonowanie w sezonie 1983. Wykonano dalsze łagodzenie nierówności i skoków na kilku zakrętach, a krzewy i żywopłoty na części toru zastąpiono barierami oraz trawą.
Fot. Daimler / Ayrton Senna podczas wyścigu otwarcia GP Strecke
W miarę upływu czasu nowy tor Grand Prix pojawiał się w pobliżu, wyścigi kontynuowano na nieco skróconym pierwotnym torze. Po niespełna dwóch latach budowy nowy obiekt zainaugurowano 12 maja 1984 r. Wówczas stosunkowo nieznany Ayrton Senna pokonał wielu kierowców Formuły 1 w specjalnym wyścigu lekko zmodyfikowanych Mercedesów. Uczestnicy stwierdzili, że nowy tor jest całkiem inny w stosunku do starszego sąsiada, ale takie porównania zawsze były niekorzystne.
Obiekt był bezpieczny, zapewniał dobry widok dla kibiców i zapewniał przyzwoicie dobre wyścigi. W istocie spełnił swoje zadanie w pełni i pokazał drogę dla wszystkich kolejnych obiektów. Nordschleife nadal była używana, ale być może ze względu na względną nijakość nowego toru zyskała jeszcze większą popularność.
Nürburgring i niepewna przyszłość
Dołączenie Michaela Schumachera do stawki Formuły 1 i jego sukcesy spowodowały powrót toru do tej serii. W 2002 roku, dokonano najbardziej znaczących zmian od czasu powstania toru GP. Dodano Mercedes Arena, sekcję zaprojektowaną przez Hermanna Tilke. W następnym roku szykanę F1 poprawiono do konfiguracji w kształcie litery Z zaproponowanej przez Michaela Schumachera i opłacona z jego funduszy. Poświęcił temu swój czas podczas specjalnego dnia dla widzów. Nie była to popularna zmiana wśród jego rodaków z F1.
Chociaż nie wprowadzono żadnych dalszych zmian na torze, w 2009 roku zakończono kontrowersyjny projekt włączenia parku rozrywki i centrum handlowego do obiektów za główną trybuną. Zrealizowany w ramach obietnicy prywatnej inwestycji lokalne władze za pośrednictwem banku będącego własnością państwa wkroczyły, aby uratować projekt za pomocą 350 milionów euro ze środków publicznych. Liczba odwiedzających w kompleksie była znacznie niższa od przewidywanej, a ogromny tor często przypominał miasto duchów. Szybka kolejka górska jest żałosnym symbolem wszystkiego, co poszło nie tak. Nigdy nie zabrała ona płacącego pasażera po obawach dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa po dwóch wypadkach podczas testów, które wymusiły jej zamknięcie wkrótce po zakończeniu.
Władze regionalne wynajęły park – w tym oba tory wyścigowe – z powrotem tym samym osobom, które chciały zamienić kompleks w park rozrywki, Kai Richterowi i Jörgowi Lindnerowi. Do końca 2012 r. rząd ogłosił upadłość obiektu, a administratorzy wystawili w 2013 r. go na sprzedaż. Trzech oferentów brało udział w przetargu. W marcu 2014 r. tor ostatecznie sprzedano niemieckiej grupie Capricorn za 100 milionów euro. Cena zakupu obejmuje hotele, tor Grand Prix, grunty i Nordschleife. Zobowiązali się oni zainwestować 25 milionów euro po przejęciu na własność ogłaszając, że obiekt nadal będzie organizował wyścigi, jazdy turystyczne i obsługę hotelu. Capricorn planuje zamknąć kolejkę górską (w tym niewygodny system płatności „Ring Card”) oraz zburzyć kompleks restauracyjny.
fot. BMW / Robert Kubica na torze Nürburgring
Zapomniana południowa pętla
Będąc na tym torze, który stał się legendą sportów motorowych warto pamiętać iż fragmenty oryginalnego obiektu przetrwały do dziś. Południowa pętla nazwana Südschleife do 1931 roku wraz z Nordschleife i tworzyła obiekt o długości 28km. Po II wojnie światowej jak już wyżej wspomniałem tor wymagał napraw. Z pomocą rządu Francji zagościła ona zawodników już w sierpniu 1947 roku. 17 października 1971 zorganizowano ostatnie oficjalne zawody. Wypadek Nikiego Laudy podczas GP Niemiec w 1976 roku brzmiał jak wyrok. To był definitywnie koniec Südschleife!
Jeśli będziecie w okolicy to koniecznie musicie zobaczyć pozostałości po mniejszym bracie większego Nordschleife. Większość niestety nie przypomina nawet dość starego toru. Częściowo bardziej wygląda jak leśna uliczka. Ostały się niektóre budki telefoniczne, których używali porządkowi do komunikacji.
Chciałbym podziękować ekipie racingcircuits.info oraz Hermanowi Liesemeijerowi (twórcy strony circuitsofthepast.com) za pomoc w przygotowaniu materiału.
