Niezbędnik AsLMS 2023: Czym jest Asian Le Mans Series?
Asian Le Mans Series powstało w 2013 roku, jako azjatycki odpowiednik ELMS. Jednakże geneza tej serii jest mniej romantyczna niż ta, którą może się poszczycić jej europejski brat. Tutaj głównie chodziło i chodzi o aktywizację kierowców i zespołów wyścigowych w Azji, a także o promocję motorsportu w tamtej części świata.
Oczywiście można słusznie zauważyć, że w takiej Japonii wyścigi samochodowe mają się dobrze. W końcu mamy tam Super Formułę, której samochody pod względem osiągów konkurują z F1. Dodatkowo w tym kraju od lat funkcjonuje azjatycki kuzyn DTM, czyli SuperGT składające się z kategorii GT500 opartej o przepisy Class One i GT300, w której startują chociażby samochody GT3. Jednakże w pozostałych azjatyckich krajach już nie ma dwóch tak potężnych krajowych serii o porównywalnym prestiżu.
AsLMS w pierwszych latach swojego istnienia rozgrywało wyścigi trzygodzinne, a w jednym z sezonów zdarzyła się nawet runda dwugodzinna. Jednakże od sezonu 2016/2017 wszystkie wyścigi trwają cztery godziny. Jeśli mówimy o sezonach, to należy tu wspomnieć o odmiennym kalendarzu względem tego, co znamy w Europie. AsLMS rozgrywa swoje zawody według kalendarza „zimowego”. To znaczy, że sezon startuje w listopadzie jednego roku, a kończy się w lutym roku następnego.
Dlaczego? Ponieważ większość ekip startujących w tej serii w ciągu roku głównie poświęca się ELMS, WEC czy IMSA Sportscar Championship. Starty „zimą” pozwalają uniknąć kolizji kalendarzy oraz pozwalają tym zespołom rywalizować w Azji bez potrzeby zatrudniania dodatkowego personelu. Jeśli chodzi o kalendarz to jedynym wyjątkiem są sezony 2021 oraz 2023. Te z racji sytuacji panującej na świecie rozegrane zostały (lub zostaną) w lutym danego roku w niespełna dziesięć dni.
Niezbędnik AsLMS 2023: Jakie samochody można zobaczyć na torze?
Stawka AsLMS 2023 dzieli się na trzy klasy – dwie prototypowe i jedną grand tourerów. Samochody wszystkich klas można oglądać także w innych seriach kontynentalnych, a także w WEC. LMP2 jeżdżą w WEC, IMSA Sportscar i ELMS. LMP3 w IMSA w ELMS, IMSA Sportscar oraz PC, czy LMC. Zaś GT3 można zobaczyć w DTM, GTWCh Europe, IGTC, Le Mans Cup i IMSA Sportscar (jako GTD Pro i GTD).
Jak w każdym innym multiklasowym wyścigu, wszystkie klasy walczą o zwycięstwo w klasyfikacji generalnej. Jednak oprócz tego każda klasa ma swój wewnętrzny wyścig o wygraną. Najszybszy samochód z każdej klasy jest uznawany za zwycięzcę wyścigu, i staje na szczycie podium w swojej kategorii. Dlatego pozycja samochodu niższej klasy w generalce jest mniej ważna od pozycji w klasie.
Klasa: LMP2 (prototypy)
Le Mans Prototype 2 to niższa klasa prototypów ACO. Ich obecna generacja została zaprojektowana przez ACO we współpracy z IMSA na sezon 2017 i będzie obowiązywać przynajmniej do 2023 roku. Celem istnienia LMP2 jest zapewnienie gentleman driverem, czyli niezawodowym kierowcom wyścigowym, uniwersalnej i taniej platformy do rywalizacji w sportscarach. LMP2 są obecne w wielu seriach, na czele z World Endurance Championship; jeżdżą także w WEC, IMSA Sportscar i ELMS. Żelazną zasadą klasy jest brak obecności producentów samochodów, a raczej ujednolicenie technologii prototypów tej klasy.
W bieżącej generacji LMP2 są dostępne cztery modele. Najpowszechniejszym z nich jest Oreca 07. Oprócz niej w klasie homologowane są Ligier JSP217, Dallara P217 oraz Riley/Multimatic mk30. W każdej załodze obowiązkowa jest obecność co najmniej jednego Silvera lub Bronze’a. Załogi z Bronzem w składzie zarabiają punkty do pucharu LMP2 Pro/Am.
Wszystkie LMP2 mają pod maską 4,2-litrowe, wolnossące GK428 V8 dostarczane przez Gibsona. Silnik ma 90-stopniowe rozwidlenie cylindrów i rozwija do 600 KM mocy. Skrzynia biegów w Ligierze jest dostarczana przez Hewlanda, a w pozostałych modelach – przez Xtraca. Obie skrzynie są sekwencyjne i mają sześć przełożeń. Dodatkowo prototypy LMP2 maja na wyposażeniu wspomaganie kierownicy i kontrolę trakcji.
Cechą charakterystyczną dla LMP2 jest jej model biznesowy. Prywatne zespoły kupują gotowe samochody i wypożyczają silniki od Gibsona na godziny lub kilometraż. Nie wolno im zmienić w specyfikacji samochodu dosłownie niczego, zaś ustawienia są ograniczone do lotek, dive plane’ów, kąta ustawienia tylnego skrzydła i ograniczonej geometrii kół oraz zawieszenia.
Natomiast jeśli chcą dokonać prac serwisowych w okolicy silnika jak np. wymiana filtra powietrza to muszą poprosić markę Gibson o zgodę. W trakcie weekendu można ja uzyskać w ciągu kilku minut i wtedy mechanicy danego zespołu dokonują takiej wymiany pod okiem inżynierów Gibsona, lub właśnie wspomniani inżynierowie sami jej dokonują. Należy zaznaczyć, że samej jednostki nie wolno pod żadnym pozorem otwierać, ponieważ jest ona zaplombowana.
Jako ciekawostkę zdradzę, że na świecie jest tylko 50 takich silników w tej specyfikacji i nie są one wyrzucane, a jedynie odbudowywane po przejechaniu odpowiedniego kilometrażu.
Niezbędnik AsLMS 2023. Klasa: LMP3 (prototypy)
Le Mans Prototype 3 jest klasą stworzoną przez ACO w 2015 roku jako juniorską kategorią prototypów, skierowaną do młodzików i amatorów. Od 2020 roku homologowane są samochody nowej generacji, stanowiącej ewolucję poprzednich prototypów. Pierwotnie LMP3 zastąpiły w stawce AsLMS starą klasę CN, używającą Wolfów GB08. Ich głównymi seriami poza ELMS są IMSA Prototype Challenge, Asian Le Mans Series i Michelin Le Mans Cup.
Klasa P3, podobnie jak P2, oferuje prywatnym zespołom cztery modele samochodów – Ligier JSP320, Duqueine D08, Ginetta G61-LT-P3 i ADESS 03 Evo. LMP3 napędza identyczny dla wszystkich, pięcioipółlitrowy seryjny silnik VK56DE V8 produkcji Nissana. VK56DE w specyfikacji LMP3 2020 rozwija 455KM mocy. Samochody posiadają wspomaganie kierownicy i kontrolę trakcji, dla ułatwienia obsługi przez gentleman driverów.
Załogi w LMP3 mogą mieć dwóch lub trzech kierowców. Obecność kierowców z rangą Platinum jest zabroniona. Duety mogą się składać z:
- dwóch Bronze’ów;
- Bronze’a i Silvera.
Tymczasem tria mogą się składać z:
- Golda i dwóch Bronze’ów;
- dwóch Silverów i Bronze’a;
- trzech Bronze’ów.
Klasa: GT3 (grand tourery)
GT3 jako klasa powstały dzięki Stephane Ratelowi w 2006 roku jako trzeci poziom Grand Torerów. Wtedy jeszcze istniały klasy GT1 i GT2, ale nie były one w najlepszej kondycji z przyczyn finansowych. Mówiąc krótko były one zbyt drogie dla niefabrycznych zespołów. Wtedy też Stephane Ratel Organisation opracowało plan klasy, która osiągami będzie wolniejsza od GT1 i GT2, ale będzie oparta na modelu komercyjnym, który jest korzystniejszy dla prywatnych ekip.
Na czym on polega? Przede wszystkim rozwój jest zamrożony z racji kilkuletniego cyklu homologacyjnego. Dodatkowo zabroniony jest udział oficjalnych ekip fabrycznych, które mogłyby swoim poziomem przygotowania „zamęczyć” ekipy prywatne. Trzecim filarem klasy GT3 jest BoP, czyli system balansowania osiągów (Balance of Performance). Ten system pozwala zbliżyć do siebie osiągi samochodów, które różnią się od siebie specyfikacją co pozwala zbliżyć do siebie stawkę. To z kolei utrudnia zdominowanie serii i wyścigu i przyczynia się do bardziej zaciętej rywalizacji.
Jeśi chodzi o kierowców to w AsLMS 2023 to w każdej załodze GTE musi być Bronzem, zaś drugi – Silverem lub Bronzem. Jeśli chodzi o „pomoce” to w tych samochodach spotkamy na przykład ABS, który nie ma zbyt wiele wspólnego z tym, który znamy z pojazdów drogowych. To nadal są wymagające maszyny!
A dlaczego w tej serii nie zobaczymy samochodów GTE? Chodzi zwyczajnie o koszty. Tak jak wspomniałem – AsLMS ma „aktywizować motorsportowo” kraje azjatyckie i łatwiej jest znaleźć Bronza czy Silvera, którego stać na fotel w samochodzie GT3 niż GTE.
Niezbędnik AsLMS 2023: Jakie przepisy są charakterystyczne dla Asian Le Mans Series ?
Balance of Performance
BoP jest systemem balansującym klasę w sportscarach. Ogólną ideą przyświecającą BoP jest umożliwienie samochodom z całkowicie różnymi napędami, wydajnością aerodynamiki, i bazowymi osiągami kręcenie porównywalnych czasów okrążeń. Szczegółowe omówienie tego, czym jest i jak działa BoP, poświęciliśmy osobny artykuł, który można przeczytać poniżej.
Niezbędnik AsLMS 2021. Procedura Full Course Yellow i Safety Car
Fani F1WC mogą być zaznajomieni z procedurą VSC (Virtual Safety Car). W Asian Le Mans Series i innych seriach ACO VSC jest nazywane Full Course Yellow (FCY). FCY oznacza wprowadzenie stanu żółtej flagi na całym torze i ogranicza prędkość maksymalną do 80km/h. Pit lane pozostaje otwarte, a postój może się odbywać bez zakłóceń. FCY jest preferowane względem Safety Cara ze względu na brak bezpośredniego wpływu kontroli wyścigu na jego przebieg. Oprócz FCY stosuje się także lokalną żółtą flagę w obrębie danego posterunku obsługi toru.
Safety Car (SC) wyjeżdża na tor w sytuacji, kiedy dalsza jazda jest zbyt niebezpieczna nawet w rygorze FCY. Na tor po komendzie SC wyjeżdża specjalnie oznakowany samochód bezpieczeństwa z lampami na dachu – trzy w Le Mans, i jeden w pozostałych wyścigach. SC ustawia się przed pierwszym napotkanym samochodem i prowadzi całą stawkę z ograniczoną prędkością do czasu rozwiązania problemu na torze.
Ważnym szczegółem tej procedury jest fakt, że pit lane pozostaje zamknięte przez trzy pełne okrążenia przejechane za SC, po czym zostaje otwarta. Zjeżdżanie na postój przy zamkniętym pit lane jest karane, z wyjątkiem sytuacji awaryjnego postoju.
Safety Car używa pomarańczowych świateł do sygnalizowania neutralizacji – ich zgaśnięcie oznacza, że na kolejnym okrążeniu wyścig powróci do zielonej flagi. Dodatkowo, SC może użyć zielonego światła dopuszczającego tzw. pass around.
Działa to tak: jeżeli Twój samochód jest w kolejce za safety carem, ale przed liderem Twojej klasy, możesz wyprzedzić safety cara, okrążyć tor i ustawić się z powrotem w kolejce, już za liderem klasy. Odpowiedzialność za decyzję o skorzystaniu z tej możliwości ciąży jednak na kierowcy biorącym udział w wyścigu, a nadużycia podlegają surowej karze.
Kwalifikacje
Format kwalifikacji AsLMS jest identyczny względem tego stosowanego w innych seriach ACO, w tym World Endurance Championship. Każda klasa ma osobną, dziesięciominutową sesję. W jej trakcie jeden wyznaczony spośród załogi kierowca walczy o uzyskanie jak najlepszego czasu okrążenia. Warunkiem zakwalifikowania się do wyścigu jest wykręcenie czasu szybszego niż 110% czasu lidera klasy. Tankowanie w trakcie sesji jest zabronione. Załoga zdobywająca pole position w każdej klasie otrzymuje dodatkowy punkt do klasyfikacji załóg i kierowców.
Pit lane i naprawy
Procedura postoju w AsLMS jest podobna do innych serii sportscarowych. Główną zasadą jest four man rule. To przepis ograniczający ilość personelu pracującego przy samochodzie do sześciu osób. W tej liczbie znajduje się czterech mechaników zmieniających opony i tankujących samochód (stąd nazwa „four man rule”), mechanik z gaśnicą oraz asystent kierowcy pomagający przy zmianie kierowców czy podający butelkę z napojem. W seriach ACO nie można jednocześnie zmieniać opon i tankować samochodu – należy najpierw zmienić opony, i dopiero potem rozpocząć tankowanie. Dodatkowo, ruszanie z boksu z uślizgiem kół jest surowo zabronione.
Sportscary, zwłaszcza na długim dystansie, umożliwiają naprawę szwankującego samochodu i powrót do rywalizacji. Nawet samochód uszkodzony w połowie okrążenia może powrócić do boksu i po naprawach ścigać się dalej. Musi to jednak zrobić o własnych siłach, a mechanicy i pracownicy toru nie mogą pchać samochodu poza granicami pit lane. Naprawy polowe, czyli poza pit lane, muszą się odbyć tylko za pomocą narzędzi wożonych na pokładzie samochodu, i wykonywać je fizycznie może tylko kierowca.
W trakcie neutralizacji SC każdej załodze przysługuje awaryjny postój. Warunkiem jest zaistnienie bezwzględnej konieczności zjazdu do zamkniętych boksów. W takim przypadku zespół może lać paliwo do baku przez nie więcej niż pięć sekund, i wymienić co najwyżej jedno koło – ale tylko po przebiciu opony. Po wykonaniu postoju awaryjnego samochód wraca na tor, i ma obowiązek zjechać ponownie do boksu na pełny serwis niezwłocznie po powrocie do zielonej flagi.
Niebieskie flagi i dublowanie
Jedną z uniwersalnych zasad panujących w sportscarach, także w AsLMS, jest specyficzne podejście do niebieskiej flagi. O ile w F1 niebieska flaga oznacza: za tobą jest szybszy samochód, zjedź mu z drogi, to w sportscarach jest inaczej.
Tu niebieska flaga jest tylko informacją o zbliżającym się szybszym samochodzie. Ponadto, odpowiedzialność za bezpieczne dublowanie spoczywa na szybszym samochodzie. Wymijany wolniejszy samochód ma za zadanie trzymać się bezpiecznej linii i nie utrudniać zdania dublującemu samochodowi. W trakcie wyścigu powoduje to konieczność zarządzania tempem na okrążeniu w taki sposób, aby nie utknąć w swoistym korku za wolniejszymi samochodami i wymijać je możliwie efektywnie.
Czas jazdy i klasyfikacja
Na kierowców w wyścigu długodystansowym są nałożone dolne i górne limity czasu jazdy. Ich celem jest upewnienie się, że każdy kierowca przyczyni się do wyniku załogi w wyścigu. Jednocześnie limity zabezpieczają kierowców przed spędzaniem kilku godzin z rzędu za kierownicą. W AsLMS obowiązują osobne limity dla każdej z klas, opisane szczegółowo dla każdego przypadku w Załączniku 5 przepisów sportowych. Przepisy sportowe są dostępne w kolejnej sekcji tego tekstu. Dodatkowo dyrekcja wyścigu ma prawo dostosować minimalne czasy jazdy w zależności od sytuacji panującej na torze. Przykładem takiej sytuacji może być wywieszenie czerwonej flagi. Złamanie którejkolwiek z zasad czasu jazdy skutkuje karą czasową doliczoną do wyniku wyścigu lub dyskwalifikacją.
Aby zostać sklasyfikowanym na mecie wyścigu AsLMS i zdobyć punkty, samochód musi:
- Przejechać linię start-meta na nitce toru po wywieszeniu szachownicy, z wyjątkiem jednostkowych decyzji sędziów wyścigu. Samochód nie może zatrzymać się na torze w oczekiwaniu na szachownicę;
- Przejechać co najmniej 70% dystansu przejechanego przez samochód sklasyfikowany na pierwszym miejscu w generalce wyścigu. Przy czym dystans samochodu w okrążeniach jest zaokrąglany w dół do najbliższej liczby całkowitej;
- Warunek obowiązujący załogi zdobywające punkty: Samochód musi być zgłoszony do uczestnictwa w pełnym sezonie AsLMS 2023. Samochody ścigające się gościnnie są niewidoczne w klasyfikacji swoich klas. To oznacza, że w sytuacji, gdy wyścig w klasie wygrywa samochód gościnny, a samochody jeżdżące w pełnym sezonie AsLMS zajmują miejsca od P3 w dół, to na podium stają P1, P2 i P3 w klasie. Tymczasem P3 jako najwyżej klasyfikowany uczestnik AsLMS dostaje punkty jak za P1; P4 dostaje punkty jak za P2; i tak dalej.
Ten niezbędnik powinien wyczerpać twoje pytania o AsLMS 2023. Jeśli jednak chcesz o coś zapytać, zapraszamy do komentowania poniżej lub w social media.
