S艂owem wst臋pu
Tor Buddh International jest jednym z wielu obiekt贸w, kt贸re zaprojektowa艂 niemiecki architekt Hermann Tilke. To w艂a艣nie na nim rozgrywano wy艣cigi o Grand Prix Indii Formu艂y 1. Obiekt zosta艂 wybudowany 19 kilometr贸w na po艂udniowy wsch贸d od stolicy Indii, Nowego Delhi. Tor le偶y w pobli偶u rzeki oraz autostrady – posiadaj膮cych t臋 sam膮 nazw臋 „Yamana”. Przys艂owiowo wij膮 si臋 one wzd艂u偶 siebie, w jedn膮 stron臋 do centrum Nowego Delhi, a drug膮 do miejscowo艣ci Agra, kt贸ra s艂ynie na ca艂y 艣wiat ze wzgl臋du na znajduj膮cy si臋 tam pa艂ac Taj Mahal.
Grand Prix Indii
Wy艣cig Formu艂y 1 w Indiach to temat si臋gaj膮cy lat dziewi臋膰dziesi膮tych. W tamtym okresie sport by艂 jednak mocno zamkni臋ty na rynek azjatycki. W sezonie 1997, na kt贸ry planowano przedstawienie oferty Grand Prix w Kalkucie, jedyny wy艣cig na tym kontynencie odby艂 si臋 na japo艅skiej Suzuce. Hindusi musieli wi臋c zaczeka膰 na odpowiedni moment i okazj臋.
Zwrotem akcji w sprawie okaza艂 si臋 dopiero rok 2007. Spekulacje na temat Grand Prix Indii wi膮za艂y si臋 z pojawieniem si臋 w stawce ekipy Force India, zainicjowanej przez kontrowersyjnego biznesmena Vijaya Mallaya. Nalegali oni na jak najszybsze do艂膮czenie ich kraju do kalendarza Formu艂y 1, mi臋dzy innymi w celu promocji zespo艂u. Sam Mallay proponowa艂 jednak tor uliczny w centrum Nowego Delhi. Po miesi膮cach negocjacji i anulowaniu ustalonej ju偶 lokalizacji w mie艣cie Gurgaon, ostatecznie wybrano tor Buddh International. Mia艂 on do艂膮czy膰 do 艣wiata Formu艂y 1 na sta艂e, poczynaj膮c od sezonu 2010.
Na pierwszy wy艣cig trzeba by艂o jednak troch臋 poczeka膰, poniewa偶 ju偶 w 2008 roku Bernie Eccelstone poinformowa艂 o rocznym op贸藕nieniu.
Inauguracyjne Grand Prix Indii odby艂o si臋 dopiero 30 pa藕dziernika 2011 roku. Samochody Force India, kt贸re mocno przykuwa艂y uwag臋 lokalnych fan贸w, nie zaprezentowa艂y si臋 najlepiej. Prowadzone przez Adriana Sutila i Paula Di Rest臋 bolidy, zaj臋艂y kolejno 9. i 13. miejsce. Obaj zostali zdublowani przez zwyci臋zc臋 wy艣cigu, Sebastiana Vettela.
Pierwsze zawody cieszy艂y si臋 poka藕nym zainteresowaniem w艣r贸d Hindus贸w. Na pochwa艂臋 za promocj臋 Formu艂y w Indiach, zas艂uguj膮 zespo艂y Renault, Red Bulla i McLarena. Jeszcze przed pierwszym wy艣cigiem – w 2008 i 2009, zorganizowali oni wystawy i pokazowe przejazdy na ulicach wielu miast w kraju. W inicjatywie udzia艂 wzi臋li mi臋dzy innymi Nelson Piquet Jr. oraz David Coulthard.
Szybko i zwi臋藕le o samym torze
Buddh International zas艂uguje na miano per艂y kalendarza F1. Mimo 偶e zbudowany zosta艂 praktycznie w stolicy, to znajdowa艂 si臋 z dala od jej ca艂ego zgie艂ku. Uroku obiektowi dodawa艂y tak偶e lekko przymglone warunki atmosferyczne, kt贸re by艂y tam normalno艣ci膮. W po艂膮czeniu ze s艂o艅cem g贸ruj膮cym w pobli偶u r贸wnika, pami膮tkowe zdj臋cia i filmy prezentuj膮 si臋 naprawd臋 dobrze. Wielu podoba艂a si臋 r贸wnie偶 najd艂u偶sza prosta, kt贸ra na swoim dystansie opada艂a kilka metr贸w, by po chwili wr贸ci膰 do pierwotnej wysoko艣ci.
Najwa偶niejsze by艂y jednak walory samej nitki wy艣cigowej. A ta nie mia艂a sobie nic do zarzucenia.
Na kierowc贸w czeka艂 jeden z szybszych tor贸w w kalendarzu. Spor膮 jego cz臋艣ci膮 by艂y d艂ugie proste. Z 艂膮cz膮cych je szesnastu zakr臋t贸w, tylko kilka wymaga艂o hamowania. Nie znaczy to jednak, 偶e obiekt nale偶a艂o bagatelizowa膰 pod wzgl臋dem skomplikowania.
Silnik i dobre hamulce to kluczowe warto艣ci potrzebne na tym indyjskim obiekcie. Prosta startowa prowadzi do mocnej strefy hamowania i pierwszego zakr臋tu w prawo, kt贸ry szybko przeradza si臋 w szybki lewy 艂uk. Zakr臋t 3 to 180-stopniowy nawr贸t, kt贸ry ko艅czy si臋 najd艂u偶sz膮 prost膮 na torze pozwalaj膮c膮 osi膮gn膮膰 320 km/h. Trudny moment dla hamulc贸w to czekaj膮cy na jej ko艅cu skr臋t w prawo. W tym momencie rozpoczyna si臋 sekcja szybkich zakr臋t贸w 5-14, w kt贸rych pr臋dko艣膰 na ka偶dym z nich przekracza艂a 200 km/h. Hamowanie do przedostatniego zakr臋tu, po chwili odbicie w lewo i powr贸t na prost膮 startow膮 to ostatnia sekwencja okr膮偶enia na torze Buddh International.
Dominacja i ostatni taniec Sebastiana Vettela
Tor go艣ci艂 Formu艂臋 1 w latach dominacji zespo艂u Red Bulla. Dlatego w艂a艣nie to oni wygrali wszystkie wy艣cigi w Indiach. Konkretnie dokona艂 tego Sebastian Vettel, kt贸ry za ka偶dym razem startowa艂 z pole position. To w艂a艣nie tam Niemiec odni贸s艂 tam sw贸j ostatni sukces, zapewniaj膮c sobie czwarty z rz臋du tytu艂 mistrzowski w 2013 roku.
Zrobione przez niego tradycyjnych, celebracyjnych b膮czk贸w, kt贸re zostawi艂y 艣lady na asfalcie okaza艂y si臋 by膰 kosztowne. Red Bull zosta艂 zobligowany do zap艂acenia 34 tysi臋cy dolar贸w kary. Jest to jednak ma艂a cena za to, jak du偶y sukces osi膮gn臋li.
Sam Vettel zapytany o tor Buddh International we wrze艣niu 2020 roku powiedzia艂, 偶e z Indii zosta艂y mu tylko i wy艂膮cznie dobre wspomnienia. Argumentowa艂 to tym, jak bardzo tor ten podpasowa艂 mu oraz zespo艂owi Red Bulla. Twierdz膮c przy tym oczywi艣cie, 偶e obiekt na kt贸rym nikt nie by艂 w stanie go pokona膰, musi by膰 jednym z jego ulubionych. W tym przypadku jednak przyzna艂, 偶e indyjski obiekt to tor, kt贸remu niczego nie brakuje. Dodatkowo do gustu podszed艂 mu sam kraj i atmosfera. Jest to tylko podtrzymanie tego, co twierdzi艂 ju偶 lata temu podczas samych wy艣cig贸w.
Czy Grand Prix Indii kiedykolwiek wr贸ci do kalendarza F1?
Trwaj膮ca trzy lata wizyta w Indiach przysporzy艂a wiele emocji. Zapewnia艂 je mi臋dzy innymi Fernando Alonso, kt贸ry w 2012 roku zaatakowa艂 zwyci臋sk膮 pozycj臋 Red Bulla, a tak偶e stoczy艂 pami臋tn膮 batali臋 o miejsce na podium z bolidami McLarena prowadzonymi przez Jensona Buttona i Lewisa Hamiltona. Mechanicy tego drugiego dokonali fantastycznego pit-stopu, kiedy to zmienili cztery ko艂a i uszkodzon膮 kierownic臋 w mniej wi臋cej 3 sekundy.
To tylko namiastka tego, ile pami臋tnych moment贸w wi膮偶e si臋 z kr贸tk膮 histori膮 Grand Prix Indii. Odpowiadaj膮c jednak na pytanie: czy tor powr贸ci do Formu艂y 1? Obiekt w najbli偶szej przysz艂o艣ci raczej nie stanie si臋 ponownie aren膮 zmaga艅 wy艣cig贸w Kr贸lowej Motorsportu. Powodem dla kt贸rego Buddh International nie pojawi艂 si臋 w kalendarzu wraz z nadej艣ciem ery hybrydowej w 2014 by艂y jak zwykle pieni膮dze, a raczej ich brak. Tor zosta艂 jednak wpisany do pierwotnej rozpiski na rok 2015. Problemy finansowe i niezap艂acone podatki sprawi艂y niestety, 偶e Formu艂a 1 ju偶 tam nie powr贸ci艂a.
W dodatku obiekt nie przynosi艂 wystarczaj膮cych zysk贸w. Trybuny wok贸艂 nitki toru by艂y prawie puste, nawet podczas wy艣cig贸w. Z automatu obni偶a艂o to wi臋c zarobek, na jaki mogli liczy膰 Hindusi.
Szans膮 dla Grand Prix Indii mo偶e by膰 niepewna sytuacja spowodowana pandemi膮 koronawirusa. Cierpi膮 na niej tory uliczne, kt贸rych w og贸le nie ujrzymy do ko艅ca 2020 roku. Podobnie mo偶e by膰 w przysz艂ym roku je艣li fani sportu nadal nie b臋d膮 mile widziani. Przy potrzebie organizacji mniej wi臋cej dwudziestu wy艣cig贸w, na minimum trzech kontynentach, trzeba rozwa偶y膰 scenariusze alternatywne.
Jednym z takowych jest pojawienie si臋 na obiektach, kt贸re pierwotnie nie mia艂y by膰 cz臋艣ci膮 kalendarza, co obserwujemy aktualnie w postaci wy艣cig贸w na takich arenach jak tory Algarve, Nurburgring czy Istanbul Park. Je艣li w przysz艂ym roku Formu艂a 1 powr贸ci艂aby do Azji, Grand Prix Indii w Nowym Delhi mo偶e znale藕膰 na li艣cie potencjalnych zawod贸w.